چگونه مقاومت فلسطین از تکنیک‌های دستکاری روانی علیه رژیم صهیونیستی استفاده کرد؟

دکتر عبدالمنعم عبدالحکم، روانپزشک موسسه پزشکی “حمد” در قطر اظهار کرد که مقاومت فلسطین توانست از نظر روانی بر ارتش اشغالگر اسرائیل تأثیر بگذارد. با استفاده از ابزارهایی که طی سال‌ها مبارزه و جنگ برای استقلال کسب کرده بود، موفق شد تا در نبرد آگاهی‌بخشی پیروز شود. در ادامه اظهارات د‌کتر عبدالمنعم را در شبکه الجزیره می‌خوانیم:

جنبش مقاومت اسلامی (حماس) مشروعیت خود را از ممارست طولانی‌مدت در مقاومتش به دست آورده است. جنبش این ایده را به خوبی درک کرده است که اسرائیل، خود را به عنوان یک ارتش شکست‌ناپذیر ترویج می‌دهد و متوجه هست که چطور در آگاهی جمعی و فردی ریشه دوانده است.

اولین ابزاری که مقاومت برای رد این تصویر به کار برد، نشان دادن شکستِ تصویرِ کلیشه‌ای اسرائیل بود. همان تصویر در اختیار داشتن “ارتش شکست‌ناپذیر” که تبلیغش می‌کرد. این اقدام در 7 اکتبر ۲۰۲۳ با عملیات طوفان الاقصی محقق شد.

ابزار دوم “آشکار کردن جنبه نامرئی ظلم، نفرت و به‌ کار بردن روش‌های ننگین کشتار و نابودی” است. همه اینها در گذشته بدون اینکه جهان آن را ببیند اتفاق می‌افتاد، اما اکنون روش‌های ارتباطی متنوع و متعدد شده‌اند و تمام جهان در همان لحظه شاهد اتفاقات هستند.

اسرائیل از زمان تأسیس خود همواره در ایفای نقش قربانی مهارت داشته و از هولوکاست برای القای این تصویر به جهان سوءاستفاده کرده است. با این حال، مقاومت، با هوشمندی فوق‌العاده‌ای این نبرد را مدیریت کرد و تصویر واقعی رژیم صهیونیستی را پس از آنکه این رژیم تمام روش‌های تروریسم و وحشت‌افکنی را علیه ساکنان نوار غزه به کار گرفت، برای همه‌ی جهان آشکار کرد.

خویشتن از هم گسیخته: صهیونیسم و پارادوکس هویتی

تصویر اخلاقی

سومین ابزاری که حماس برای دستکاری روانی (نفوذ و تاثیر روانی) بر اشغالگران اسرائیلی به کار برد، از طریق تصویر اخلاقی زیبایی بود که مقاومت در میزبانی از اسرای صهیونیستی، آزادی آنها و قدردانی آنها از رفتار خوبی که با آنها شد، ارائه داد. این موضوع با توجه رسانه‌ها همراه بود که بر ذهن و آگاهی جمعی جهانیان تأثیر گذاشت.

ابزار چهارم، توانایی حماس در تغییر اذهان و تصویر متداول ارائه‌شده بود، تصویر رسانه‌های اسرائیلی مبنی بر اینکه “حماس تروریست است”. با این حال، حماس توانست در نبرد آگاهی‌بخشی پیروز شود که باعث شد بسیاری از پایتخت‌های جهان در تظاهراتی برای توقف این تجاوز به پا خیزند. هم‌چنین این امر بر تصمیم‌گیرندگان سیاسی که اغلب تحت تأثیر تبلیغات صهیونیستی بودند، تأثیر گذاشت.

ابزار پنجم، پایداری ملت فلسطین و پذیرش مقاومت به عنوان بخشی از آرمان فلسطین بود. در طول این وقایع، هیچ فلسطینی را ندیدیم که مقاومت را محکوم کند؛ بلکه صبر و پایبندی به ایده مقاومت، دست نکشیدن از سرزمین و فداکاری بسیار مشهود بود. این نشان می‌دهد که ملت فلسطین عرق به سرزمین خود دارد و در اصول خود ثابت قدم است.

صهیونیسم، ضدصهیونیسم و نقش راهبردهای روانی مواجهه

حفظ روحیه در نبرد

همه ارتش‌های جهان کاملا از تأثیر روانی بر شکل‌دهی بینش و عزم آگاه هستند. بنابراین، همیشه در هر ارتشی یک دایره خاص به حفظ روحیه و امور معنوی خواهید یافت. چنین دایره‌ای دو مسیر را دنبال می‌کند:

• اولین مسیر، کاری است که به صورت داخلی بر روی اعضای آن ارتش انجام می‌شود و اثرش را در نبردها و در طول حمله نشان می‌دهد. این همان حس قوی تعلق به سرزمین در میان فلسطینی‌ها، عرب‌ها و مسلمانان است. به همین دلیل است که مردم با وجود تمام مشکلاتی که با آن مواجه می‌شوند، از سرزمین خود دست نمی‌کشند و در عین حال روحیه فداکاری و از خودگذشتگی را هم احیا می‌کنند.
• مسیر دوم بر روان طرف مقابل تأثیر می‌گذارد. وقتی می‌خواهید یک ارتش را شکست دهید، هر چقدر هم که قوی باشد، باید بر روحیه و باورهای معنوی آن تأثیر بگذارید، به طوری که نتواند با شما مقابله کند؛ به خصوص اگر از ارزش‌ها، هویت یا سرزمین خود دفاع نکند، این امر باعث ایجاد یک شکست درونی و کمبود روحیه می‌شود. این ارتش، هر چقدر هم که قوی باشد، فرو می‌ریزد و در دستیابی به اهداف سیاسی خود شکست می‌خورد.