من هیچ چاره‌ای ندارم؛ نان نازکی که به زودی تمام می‌شود
اسرائیل با بستن راه کمک و از بین بردن کشاورزی، وضعیتی ایجاد کرده تا همه از گرسنگی بمیرند
فلسطینی‌های ناامید و مستأصل، روزانه با یک وعده غذایی ناسالم و ناکافی- اکثرا نان با آویشن- زندگی می‌کنند، درحالیکه «سوء تغذیه خاموش» در بین کودکان گسترش پیدا می‌کند.
پس از بسته شدن کامل مرزهای غزه در ماه گذشته توسط اسرائیل، ابراهیم المدحون به سختی توانست فقط چند کنسرو غذا گیر بیاورد.
پدر فلسطینی گفت: « همه با عجله به بازار رفتند. ما معمولاً به دنبال غذاهای کنسرو شده می‌رویم – لوبیا، تن‌ماهی، برنج، غلات – چیزهایی که ماندگاری بالایی دارند. پنیر و سایر مواد فاسد شدنی خیلی گران است و به سرعت هم خراب می‌شوند.»
اما همان مقدار کم خوراکی موجود در انبار هم دو هفته پیش تمام شدند.
در حال حاضر او غذای خانواده‌اش را با مناقیش – یک نان نازک محلی با آویشن – تامین می‌کند.
مرد ۴۶ ساله‌ای که با مادر پیر و پنج فرزندش زندگی می‌کند گفت: «حتی مناقیش هم به زودی نایاب خواهد شد؛ اندک آرد گندمی هم که برایمان باقی مانده‌است، درحال تمام شدن است. »
از زمانی که اسرائیل در اوایل ماه مارس مرزهای غزه را مسدود کرد، ذخایر انبارهای کمک‌رسانی به اتمام رسید و حداقل ۹۵ درصد کمک‌های آژانس‌های امدادی بین‌المللی و سازمان ملل توزیع غذا، متوقف کردند.
کمک‌ها از اکتبر ۲۰۲۳ برای تقریباً تمام ۲.۳ میلیون ساکن غزه که تحت بمباران و محاصره شدید اسرائیل قرار داشتند، به یک راه نجات تبدیل شده بود.
حتی آن‌هایی که زمانی از نظر مالی در شرایطی پایدار بودند، به کمک‌ها وابسته هستند، زیرا اقلام کلیدی مانند آرد گندم فقط از طریق کانال‌های بشردوستانه و نه داد و ستد تجاری وارد می‌شدند.
مدحون گفت: “من تا قبل از جنگ هرگز به کمک‌های بین‌المللی متکی نبودم. به عنوان راننده تاکسی کار می‌کردم و مخارج خانواده‌ام را تأمین می‌کردم.”
وی توضیح داد: «اما از زمانی که جنگ شروع شد و اشغال، سبب بسته شدن مرزها و اعمال محدودیت بر کالاهای تجاری شد، اقلامی وجود دارد که بازرگانان دیگر نمی‌توانند آنها را وارد کنند. امروز، با توقف کمک‌های بشردوستانه، سازمان‌های بین‌المللی حتی نمی‌توانند مایحتاج اولیه مانند آرد گندم را تأمین کنند.»
سوء تغذیه نامرئی
در اول آوریل، تمام ۲۵ نانوایی تحت حمایت برنامه جهانی غذا (WFP) در سراسر نوار غزه به دلیل کمبود آرد گندم و سوخت تعطیل شدند.
امروزه، خانواده‌ها از آخرین کیسه‌های آرد گندم باقی‌مانده که قبل از تعلیق کمک‌ها از WFP دریافت کرده‌اند، استفاده می‌کنند تا نان خود را با هیزم در کوره‌هایی دست‌ساز و ساده بپزند.
مدحون، یکی از ساکنان محله جلا در شهر غزه، گفت: «بیشتر اوقات، ما به شکلی مرگ‌آور گرسنه هستیم، اما نمی‌توانیم بیش از یک وعده غذایی در روز بخوریم. می‌توان گفت تنها چیزی که اکنون می‌خوریم نان با کمی آویشن است – فقط به اندازه‌ای که ما را زنده نگه دارد، اما نه سالم.»
ماه گذشته، او کوچکترین پسر خود را که دو ساله است، به یک کلینیک سازمان ملل برد که کودکان را از نظر سوء تغذیه بررسی می‌کند.
او در آنجا گفت: «از فهیدن اینکه پسرش دچار سوءتغذیه شدید شده، تعجب کرده‌است.»
مدحون گفت: «او خیلی لاغر نیست، اما پزشکان توضیح دادند که سوء تغذیه همیشه علائم ظاهری ندارد. بدن او فاقد ویتامین‌ها و پروتئین‌های ضروری است که در کنسرو یا نان یافت نمی‌شوند.»
پزشکان به مدحون گفتند: «اکثر کودکانی که در کلینیک‌های خود معاینه می‌کنند، از نوعی سوء تغذیه رنج می‌برند که اغلب «غیرقابل مشاهده» هستند.»
اما او خود را « خوش‌شانس» می‌داند زیرا هنوز هم با اینکه ذخایری که در اختیار دارند زیاد دوام نمی‌آورد اما هر روز چیزی برای تغذیه فرزندانش دارد.
«زمانی که ذخایر باقی‌مانده مواد غذایی تمام شود، من هیچ چاره‌ای برای رفع گرسنگی خانواده‌ام ندارم. ما فقط به این امید زندگی می‌کنیم که کمک‌ها به زودی خواهد رسید. این تنها گزینه موجود است.»
فروپاشی سبد غذایی
اسرائیل از سال ۲۰۰۷ محاصرۀ شدیدی را بر غزه اعمال کرده و اغلب مرزهای خود را بسته است. اما ساکنان با تکیه بر کشاورزی محلی برای تامین غذای اساسی – به اندازه کافی برای حفظ بازارهای محلی و زمانی که مرزها برای مدت کوتاهی باز شدند، حتی مرزهای بین‌المللی – توانسته بودند با این وضعیت کنار بیایند.
امروزه، بیش از ۸۰ درصد از زمین‌های زراعی غزه بخاطر در اثر بمباران اسرائیل غیرقابل استفاده ، آسیب دیده، مسطح و از آب و زیرساخت‌های کشاورزی محروم شده‌اند؛ و یا در “مناطق حائل” نظامی تازه ایجاد شده قرار گرفته‌اند. در نتیجه، کل سبد غذایی غزه تقریباً از بین رفته‌است.
اسراء ابوشبان، مهندس محیط زیست و عضو کمیته مدیریت بحران آب در سازمان آب توضیح داد: «علاوه بر خسارات وارده به این زمین‌های کشاورزی، بسیاری از مناطق کشاورزی به اردوگاه آوارگان تبدیل شده است.»
او ادامه داد: «شاید بارزترین نمونه، منطقه المواصی در خان یونس باشد که زمانی منبع اصلی تأمین غذای غزه بود.»
این منطقه تقریباً به طور کامل از زمین‌های کشاورزی تبدیل به یک کمپ موقت آوارگان جنگ شده است.
ابوشبان گفت: «وجود این کمپ‌ها منبع اصلی آب منطقه یعنی سفره آب زیرزمینی مورد استفاده برای کشاورزی را نیز تحت تاثیر قرار داده‌است؛ هر اردوگاهی که در اینجا ایجاد می‌شود، نیازمند به حفر چاله‌هایی برای دفع فاضلاب است. فاضلابی که مستقیماً به سفره آب زیرزمینی نفوذ کرده و آن را آلوده می‌کند.»
از زمین‌های کشاورزی معدودی که قابل کشت باقی مانده‌اند، اکنون تنها مقدار ناچیزی سبزیجات به دست می‌آیند که قیمتی بسیار فراتر از توان مالی اکثر فلسطینی‌های غزه دارد.
اقلام اصلی مانند گوجه‌فرنگی و خیار که زمانی هر کیلوگرم آن به قیمت حدود سه شیکل اسرائیلی (کمتر از ۱ دلار) فروخته می‌شد، اکنون کمیاب شده و به قیمت ۳۵ شیکل (حدود ۱۰ دلار) به فروش می‌رسد.
در عین حال، سایر میوه‌ها به طور کامل از بازارهای محلی ناپدید شده‌اند.
ابوشبان ادامه داد: علاوه بر المواصی، بسیاری از مناطق کشاورزی دیگر که زمانی بخش قابل توجهی از سبد غذایی غزه را تامین می‌کردند، مانند مناطقی که در بخش‌های شرقی و شمالی غزه و همچنین در رفح قرار دارند، به منطقه حائل تبدیل شده‌اند.
به عبارت دیگر، دسترسی به این مناطق کاملا غیرممکن شده‌است. ما در مورد تخریب چاه‌های کشاورزی، زیرساخت‌ها و فروپاشی کل سبد و منابع تامین غذای غزه صحبت می‌کنیم!
